De regens zijn begonnen!

Na maanden last te hebben gehad van de rook, zijn nu de eerste regenbuien gevallen die de lucht weer helder maken en de eerste bosbranden gaan uit. Scholen en vliegvelden gaan weer open. Nu kan er langzaam begonnen worden aan een inventarisatie van de gevolgen. Waar heeft de brand gewoed en wat is de schade? Wat is het gevolg voor de bedreigde diersoorten en hun leefgebied? Wat kunnen organisaties zoals het WNF nu doen?

Ons onderzoekstation in Sebangau Nationale Park - in Centraal Kalimantan, het Indonesische deel van Borneo- heeft de afgelopen veranderd gedrag gezien van de orang oetans:
Ze gaan eerder slapen en slapen ook korter; de nesten worden lager in de bomen gemaakt omdat er in de toppen teveel rook is; er is minder voedsel beschikbaar door de lange aanhoudende droogte en dit dwingt de orang oetans om andere dingen te eten; de orang oetans worden agressiever -wat het ook moeilijker maakt om ze eventueel te helpen of te vangen voor de opvang-; de dieren zitten vaker op de grond en bij de rivieren om weg te vluchten van de rook en branden.
Ongeveer 75% van het leefgebied van de orang oetan heeft te lijden onder de rook. Hoeveel van het leefgebied van deze dieren, werkelijk is aangetast door de branden, is op dit moment nog niet te zeggen. Ook zien we recentelijk branden vooral langs rivier Bulan in Sebangau Nationaal Park waar ook veel Proboscis apen –Neusapen- voorkomen.

Ooggetuigen via WWF personeel of lokale bevolking:
- Ongeveer twee weken geleden werd een orang oetan met een verbrande arm gesignaleerd. Voor de lokale bevolking of hulpverleners het dier konden helpen, is hij gevlucht in een nabij gelegen bos. Deze orang oetan heeft helaas nauwelijks kans om te overleven, omdat met een arm niet goed kan klimmen en dus moeilijk in zijn voedsel kan voorzien
- Ook zijn verschillende dode -en verbrande- orang oetans gevonden. Deze orang oetans zijn waarschijnlijk gestikt en daarna verbrand (gestorven aan ademhaling problemen of door de stress).
- Op een aantal plekken zijn gelukkig ook orang oetans gered. De dieren worden tijdelijk opgevangen en zo snel mogelijk weer uitgezet.
- Ook berichten sommige lokale gemeenschappen dat ze orang oetans vermoeid op de grond zien zitten in een verbrand bos. Soms kunnen de dorpelingen ze geen hulp bieden. De dieren zijn te zwaar om te tillen en er is geen materiaal –zoals draagnetten en of stretchers- beschikbaar om ze te dragen. En wie een orang oetan wil dragen zonder hulpmiddelen moet over de verschroeide grond lopen en het is te heet om dit langzaam te doen met een zware mensaap.


Wat moet er gebeuren:
- Op zeer korte termijn (dus nu): medicijnen en materiaal om de branden te bestrijden (inclusief kleding).
- Op korte termijn: geld om orang oetans op te vangen, eventueel ondersteuning van BOSF (opvang centrum), dan selecteren van geschikt gebied om weer uit te zetten en voor het uitzetten zelf.
- Er zullen ook boomkwekerijen opgezet moeten worden om jonge bomen te kweken die dan gepland worden in de verbrande gebieden.
- Op “politiek” niveau (dus lange termijn oplossing) gaat er een lobby proces plaatsvinden, om de regelgeving aan te passen en naleving daarvan te versterken.
- Ook is onderzoek nodig om duidelijker te krijgen of en welke bedrijven achter de branden zitten/zaten.

Groet, Hans

Ook nog op de radio geweest (om te luiteren: NPO Radio 1 - Popup Terugluisteren Uren)